
Domingo non era un gran home. Non era un rei, nin un bispo, nin un cabaleiro. Só un rapaz, nacido en 1019 en Viloria de Rioja, unha pequena aldea aferrada ás áridas colinas da Rioxa. Os campos eran duros, o vento implacable, e o mundo seguía xirando sen coñecer o seu nome.
Pero Domingo tiña un soño. Quería falar con Deus—non a través de oracións, senón con accións. Quería ser sacerdote, estudar as Sagradas Escrituras, axudar á xente. Pero cando chamou ás portas do mosteiro, pecháronlle o paso. “Non hai sitio para ti.” Así que seguiu adiante.

Atopou o seu lugar onde os peregrinos do Camiño de Santiago loitaban, sufrían e morrían. Afogaban nos ríos, tropezaban cos camiños difíciles, non tiñan onde descansar. Domingo viu o seu sufrimento e fixo o que os santos non facían. Non predicou. Non esperou un milagre. Traballou.
Coas súas propias mans, apilou pedras sobre pedras, colocou táboas sobre as augas bravas do río Oja. Debuxou camiños na terra, levantou albergues para que os peregrinos puidesen atopar un refuxio. Cada pedra falaba máis que mil oracións. Non se fixo santo con palabras. Foi santo porque construíu o camiño. E o Camiño non o esqueceu.

O seu traballo creceu. O lugar que moldeou coas súas propias mans fíxose máis grande. Chegaron peregrinos, chegaron mercadores, e o seu nome converteuse en algo máis que un recordo. Santo Domingo da Calzada – onde se abriu o camiño.
Domingo García nunca foi canonizado oficialmente en vida, pero a xente xa o consideraba un santo. Foi o protector dos que camiñaban—os peregrinos, os perdidos, os buscadores. Os enfermos acudían a el, os viaxeiros pedían a súa bendición. Dicían que realizaba milagres, que salvaba vidas onde non debía haber esperanza. A súa fama creceu, os seus actos falaban por el, con máis forza que calquera recoñecemento oficial.
Cando morreu en 1109, aos 90 anos, xa era máis ca un home. O seu nome converteuse nunha cidade. O seu traballo nun legado. E a súa tumba nun lugar de peregrinación que perdura ata os nosos días.

Moitos anos despois da súa morte, no século XIV, un mozo viaxaba cos seus pais polo Camiño de Santiago. O mundo cambiara, pero non necesariamente para mellor. Facía a súa viaxe a Compostela e pasou a noite coa súa familia nunha pousada de Santo Domingo da Calzada. Alí, unha moza viu ao rapaz e quedou prendida del. Pero o mozo non lle devolveu a mirada. Quizais estaba demasiado canso, demasiado educado, demasiado devoto.
A mañá seguinte, a moza berrou: “¡Rouboume!” A cidade escoitou. Ninguén preguntou, ninguén dubidou. Os gardas rexistraron as súas pertenzas e atoparon unha copa de prata—ou quizais unha bolsa con diñeiro, segundo quen conte a historia. O mozo foi arrestado, condenado e aforcado.
Os seus pais seguiron adiante, rezaron en Santiago por xustiza e, no camiño de regreso, detivéronse no lugar onde o seu fillo fora executado. Alí viron algo imposible. O mozo seguía vivo. O seu corpo aínda penduraba da forca, pero falaba. “Santo Domingo sostívome.”
Os pais correron xunto ao xuíz, que estaba a punto de comer. No seu prato: un galo e unha galiña asados. Cando lle contaron o milagre, o xuíz riu e dixo: “O voso fillo está tan vivo coma estas aves.”
Nese momento, o galo morto ergueu a cabeza. Estendeu as ás. E cantou.

O xuíz empalideceu, ergueuse e ordenou que o mozo fose liberado. Desde entón, por case 1.000 anos, na catedral de Santo Domingo da Calzada mantéñense galiñas vivas—un símbolo dun milagre que a cidade nunca esqueceu.
A historia de Domingo García non é unha que se predique desde os púlpitos. Non está escrita en letras douradas nos libros sagrados. Está gravada en pedra, nos camiños polos que aínda hoxe camiñan os peregrinos. Domingo non precisou dunha canonización oficial en vida. A súa santidade non foi decretada polo Papa, senón polos pés que cruzaron as súas pontes, polos peregrinos que chegaron sans e salvos a Santiago grazas a el.
Reflexión – O significado máis profundo
Un home. Unha ponte. Unha cidade que leva o seu nome. Quixo ser santo—pero non llo permitiron. Así que foi santo coas súas propias mans. E se a santidade non estivese nas oracións, senón nos camiños que constrúes para os demais?